Polonyayı ilk defa ziyaret edenlerin akıllarına kazınan ve Polonya gelenekleri arasında önemli bir yere sahip olan Tłusty Czwartek, yani Yağlı Perşembe (Şişman Perşembe) hakkındaki detaylara gelin birlikte bakalım…
Polonya’da uzun yıllardır kutlanan Yağlı Perşembe’nin kökeni Romalılara dayanıyor. Roma halkının bu günü kutlama şekillerine göre Yağlı Perşembe denilen gün; insanlar çok yağlı etler yer, çok şarap içer ve karnavalın bitiş günü, bütün bu aşırı yeme-içmeden sonra da son olarak Pączki ve Faworki isimli iki keki yerler…
Yağlı Perşembe – Tłusty Czwartek
Hristiyan geleneklerinde önemli bir yeri olan Büyük Perhiz (Lent Periyodu), Hz. İsa’nın vahşi ortamda 40 günlük açlığını simgeler ve dolayısıyla, Hristiyan geleneklerine göre ruhani olarak arınma amacıyla hayvansal gıdaları yemeden 40 gün süren oruç dönemidir. Yağlı Perşembe’nin kutlanma şekli ise Paskalya Bayramı ile alakalı. Paskalya Bayramında 40 gün önceki son Perşembe, Yağlı Perşembe günü ilan edilmiştir.
Powiedział Bartek, że dziś tłusty czwartek, a Bartkowa uwierzyła, dobrych pączków nasmażyła.
Bartek diyor ki; bugün şişman perşembe, Bartkowa inandı ki; kızlar çok güzel kek pişirdi.
Eski Romalıların inancına göre, bu kekleri yedikten sonra, Paskalya Bayramı başlayana kadar yeme-içme konusunda aşırıya kaçmamaya, parti-doğum günü gibi eğlenceler düzenlerken abartmamaya dikkat etmeleri gerekiyor…
Polonya’da Paskalya Bayramı Gelenekleri
Doğu ve Batı Hıristiyanların da farklılık göstermekle beraber, Polonya‘da her sene (tarih değişebiliyor) pazar günü kutlanan Paskalya bayramı (Easter) Pazar günü başlıyor…Türkçe’ye…
Yine inanışa göre, Yağlı Perşembe demek; hoşçakal kış, merhaba yaz demektir… Yağlı Perşembe, her yıl şubat ayının son perşembe günü kutlanıyor. Yani yılda 1 kere ve 1 gün. Ayrıca Ocak ayında başlayıp, bugüne kadar olan festivalin son günü anlamına da geliyor…
Yağlı Perşembenin günümüzdeki kutlama şekilleri Romalılar gibi değil tabi ki… Polonya halkı bu günün anlamını unutmamak için, bugüne özel Pączki ve Faworki denilen iki çeşit keki evlerinde pişiriyor ve yiyor. Yine inanışa göre, her Hristiyan dinine mensup birey bu kekten en az bir tane yemelidir… Yemez ise şanssız bir yıl onu bekliyor olacaktır. Bu arada belirtmem gerekir ki, Faworki isimli tatlımsı yiyecek eminim sizlerin de hoşuna gidecektir. Pączki ise biraz daha şekerli olduğu için herkesin sevebileceğini sanmıyorum…
Polonya Tatil Günleri ve Polonya Bayramları
Polonya tatil günleri, Polonya halkının dört gözle beklediği ve oldukça fazla önem verdiği günlerdir. Özellikle Polonya dini bayramları büyük bir coşkuyla kutlanır ve bu bayramları…
Bu iki tatlının tadı bize hiç de yabancı değil esasında. Yumurta, şeker, krema, biraz votka, yağ… gibi bilindik malzemelerle kolayca hazırlanarak, yağda kızartılıyor. Polonya halkı sabah erken saatlerde fırınlara ya da marketlere giderek bu tatlıları alıyor ve geleneklerini sürdürmeye devam ediyor.
Yağlı Perşembe Günü
Son olarak ise Polonya halkının Yağlı Perşembe gününe özel bazı inanışlarını paylaşmak istiyorum…
- Yağlı Perşembe günü yeterinde Donut (Pączki) yemezseniz eğer, tüm sene boyunca şansınız kötü gidecektir.
- Polonya’nın bazı bölgelerindeki ev hanımları, Donutların içerisine badem veya fındık da koyarlar. Bunun nedeni ise Donut içinde fındık veya badem bulan kişinin çok daha şanslı bir yıl geçireceğine inanılması…
- Orta boy bir Donut (Pączki) yaklaşık 400 kalori içerir. Kilosuna dikkat edenlerin akıllarında bulundurması gereken bir ayrıntı 🙂
- Pączki ve Faworki isimli tatlıları taze taze yemeye çalışın. Polonya’daki fırınların dışında birçok markette de bulabilirsiniz; ancak fırınlardaki kadar taze olmayacaktır.
Polonya‘da merakla beklenen ve zevkle kutlanan Yağlı Perşembe (Tlusty Czwartek) günü, açıkçası bana çok ilginç geliyor ve sizlerle paylaşmak istedim… Polonya kültürü‘ne ait ilginç bilgiler paylaşmaya devam edeceğim…
