Polonya’da paskalya (Wielkanoc), Doğu ve Batı Hristiyan toplumlarında farklılık gösterir ve Polonya’da her yıl 21 Mart – 25 Nisan ayları arasında bir pazar günü kutlanır.
Türkçe’ye Rumca Pashalia sözcüğünden gelen Paskalya, Hristiyanlık tarihinin en eski geleneklerinden birisi ve Hz. İsa’nın çarmıha gerilmesinin ardından, tekrar dirildiği 3. gününü temsil ediyor. Polonya’da Noel Bayramı‘nın Hristiyan kültüründe oldukça coşkulu bir şekilde kutlandığına şahit olanlar vardır. Ancak Polonya’da paskalya bayramı (Easter), Noel’den daha büyük bir coşkuyla kutlanıyor desek yanlış olmaz sanırım. Polonya halkı için önemli bir yere sahip olan ve 1 haftadan fazla süren paskalya bayramı’nın ne gibi ilginç gelenekler ile kutlandığını gelin birlikte görelim…
Polonya’da Paskalya Bayramı
Polonya’da Paskalya bayramı, yüz yıllardır devam eden geleneklerden bir tanesi. Tahmin edebileceğiniz gibi Paskalya bayramının dini anlamda önemi büyükken, aynı zamanda da aile bağlarını kuvvetlendirmede önemli bir etkisi var.
Polonya tatil günleri, Polonya halkının dört gözle beklediği ve oldukça fazla önem verdiği günlerdir. Özellikle Polonya dini bayramları büyük bir coşkuyla kutlanır ve bu bayramları, kendilerine has…
Polonya’da paskalya, Batı Roma Katolik takvimine göre kutlanıyor ve Kutsal Pazar olarak da bilinen Paskalya Pazarı, baharın ilk dolunayından sonra gelen ilk Pazar gününe denk geliyor. Yüzde 95’i Katolik olan Polonya halkı içerisinde koyu Katolik olanların yanında dini daha az yaşamayı tercih edenlerin de olmasına rağmen, halkın hemen hemen tamamı geleneklerini devam ettirebilmek için paskalya bayramı kutlamalarına katılım göstermeye özen gösteriyor denilebilir…
Polonya’da paskalya tatili boyunca, bizdeki Ramazan etkinliklerine benzer etkinliklere sokaklarda rastlamanız da mümkün. Özellikle de küçük hediyelik eşya satıcılarıyla, yiyecek satıcıları ağırlıklı olan otantik klübe şeklindeki dükkanların yanı sıra, sokak sanatçılarının çaldığı müzikler, bayram atmosferi içerisinde oldukça etkileyici diyebilirim… Polonya’da paskalya bayramı nasıl kutlanır diye merak ediyorsanız eğer, okumaya devam edebilirsiniz…
Polonya’da Paskalya Bayramı Gelenekleri
Polonya’da paskalya tatili 1 haftadan biraz daha uzun süren ve geleneklerin ailece yaşatıldığı bir bayram. Dolayısıyla tüm aile bireyleri ile beraber yapılan büyük kahvaltılar, özenle hazırlanan sofralar, kilise ziyaretleri, akraba buluşmaları, yumurta boyamaları gibi etkinlikleri teker teker ele almak gerekiyor. Polonya’da paskalya bayramı geleneklerine birlikte bakalım…
+ Palmiye Pazarı | Niedziela Palmowa
Polonya’da paskalya bayramı olarak kabul edilen Pazar gününden 1 hafta önceki Pazar gününe Palmiye Pazarı deniliyor. Palmiye bitkisinin Polonya ile ne alakası var diyenleri duyar gibiyim 🙂 Ancak Polonya gibi soğuk bir ülkede Palmiye bitkisinin yetişmesi mümkün olmadığı için, ya yapay Palmiye dalları kullanılıyor, ya da Polonya’da yetişen yerel ağaçlardan söğüt, porsuk gibi ağalar kullanılıyor. Polonya’nın bazı küçük kasabalarında Palmiye yarışmaları bile yapılıyor. Hatta Lipnica Murowana isimli kasabada 32 metre yüksekliğindeki Palmiye ise en etkileyici olanlarından…
Polonya’da paskalya bayramı’ndan bir hafta önce Palmiye Pazarı düzenlenir. Katolik geleneklerine göre bu gün, İsa peygamberin Kudüs’e gelişini temsil eder. Palmiye Pazarı denilen Pazar günü, kiliselerin önlerinde ve içerisinde renk renk hazırlanmış çiçekler kutsanır. Kutsanmış çiçekler ise 1 hafta sonra evlerin en güzel köşelerinde, Paskalya sepetlerinin içerisinde ya da özenle hazırlanmış yemek sofralarında yerini alır…
Tabi ki Polonya’da paskalya bayramı öncesinde temizlik yapmak da ayrı bir gelenektir. Wiosenne Porządki denilen Bahar Temizliğini sadece kadın ve çocuklar yapıyor olsa da, gördüğüm kadarıyla bazı ailelerde erkekler de kendilerine verilen görevleri yerine getiriyor 🙂
+ Kutsal Cuma | Wielki Piątek
Polonya gelenek ve görenekleri arasında belkide en sevilen ve ruhani olarak da oldukça anlam ifade eden Wielki Piątek, yani Kutsal Cuma, Hz. İsa’nın çarmıha gerildiği gün olarak bilinir. Cuma gününü Cumartesi gününe bağlayan sabaha kadar et yememe orucu tutarlar. Gözlemlediğim kadarıyla et yememe olayını gençler çok fazla dikkat etmese de, ailenin büyük bireyleri tarafından oldukça önemseniyor.
Normalde Cuma günü resmi tatil olmasa da bazı firmalarda yarım gün tatil ilan edilir. Özellikle de Cumartesi, Pazar ve Pazartesi günleri birçok yer kapalı olacağı için alış verişlerinizi önceden yapmayı ihmal etmeyin…
Polonya’da paskalya bayramı denilince akla ilk gelen geleneklerden bir tanesi de Paskalya Sepetidir. Polonya halkının yiyeceklerini kutsamak amacıyla Cuma gününden hazırladığı temsili sepetin detaylarına bakalım…
+ Paskalya Sepeti Kutsama Töreni | Koszyka
Kulağa çok esrarengiz gelebilir; ancak tüm yıl boyunca yenilen yemekleri temsilen hazırlanan Paskalya Sepeti, geleneğin önemli bir adımını tamamlıyor. Tabi ki paskalya için hazırlanmış geleneksel yemekler değil, bu yemekleri temsil eden az miktarda tuz, yumurta, ekmek, sosis, yağ, karabiber, şeker, kek gibi günlük hayatta çok kullanılan gıda yiyecekler özenle sepetin içine yerleştirilir. Ayrıca sepeti süslerken Palmiye Pazarından kalan çiçeklerden de az da olsa kullanırlar.
Paskalya Sepeti içerisinde yer alan yiyeceklerin her birinin sembolik bir anlamı da vardır. Örneğin yumurta ve et, yeni ve sağlıklı bir yaşamı; tuz, kötü ruhları uzak tutmayı ve doğru yolu; Ekmek, İsa peygamberin bedenini ve bolluğu; kek ise gelecek yıl için güçlü ve kuvvetli olmayı temsil eder.
Paskalya Sepetini hazırlama görevi, çoğunlukla bunu yapmaktan en çok zevk alan ailenin en küçük bireyine verilir. Sepetin üzeri dantelli bir örtü ile örtülür ve bir sonraki gün kilisede kutsanmak için evin bir köşesinde yerini alır…
+ Kutsal Cumartesi | Wielki Sobota
Kutsal Cumartesi gününde sabahın gerçekten çok erken bir saatinde uyanılır ve önceki gün hazırlanan Paskalya Sepeti, aile bireyleri ile beraber, evlerindeki bolluk ve bereketin hiç eksik olmaması için kutsanmak üzere kiliseye götürülür.
Cumartesi sabahı kilise gerçekten kalabalık olur ve kiliseye gelen insanlar saygılı bir şekilde hazırladıkları sepetleri kutsal suya yakın olacak bir şekilde yerleştirirler. Bir süre dualar okunduktan sonra ise Rahip, Paskalya Sepetlerinin üzerine kutsal suyu fırça ile nazikçe atar. Polonya’nın bazı bölgelerinde ise gördüğüm kadarıyla sepeti tutan kişi sıraya girer ve kutsal su hem sepete hem de sepeti tutan kişiye atılır.
Cumartesi günü genellikle aile ile yakın akrabalar bir araya gelerek yemekler yenilir, gece geç saatlere kadar içkiler içilir. Yakın zamanda Polonya İçki Kültürü hakkındaki yazımda da görebileceğiniz gibi, Polonya’da sohbet denildiğinde sofralardan Votka eksik olmuyor 🙂
+ Kutsal Pazar | Wielka Niedziela – Wielki Tydzień
Pazar günü ise yine erken kalkılır ve genellikle kiliseye gidilir. Daha sonrasında ise tüm aile bireyleri ile beraber paskalya bayramı için büyük bir geleneksel kahvaltı hazırlanır. Kahvaltıya başlamadan önce, herkes karşılıklı olarak birbirlerine dönerek gelecek yıl için en iyi dileklerini sunar.
Polonya Yemek Kültürü | Polonya Mutfağı
Tatil, eğitim, iş, evlilik hiç fark etmez, Polonya‘ya her ne sebeple gelirseniz gelin, merak ettiğiniz soruların başında Polonya yemek kültürü nasıldır? ya da Polonya’nın geleneksel yemekleri nelerdir gibi…
Ve sıra kahvaltıya gelir. Ana kahvaltının yanında Paskalya Sepeti içerisindeki kutsanmış yiyecekler herkese paylaştırılır. Kahvaltı sofrasında geleneksel Polonya çorbalarından olan Żurek ve Barszcz Çorbaları da olmazsa olmazlardandır. Ayrıca yakın zamanda sizlerle detaylı bir şekilde paylaşacak olduğum Polonya’nın en meşhur kekleri olan Sernik ve Mazurek isimli kekler de yerini alır…
+ Paskalya Yumurtası ve Paskalya Tavşanı
Diğer Hristiyan ülkelerde olduğu gibi, Polonya’da paskalya bayramı simgesi Paskalya Yumurtasıdır. Geçmişte her yumurta elle boyanıyor olsa da, günümüzde hazır plastik yapıştırıcılı ürünlerle hızlı bir şekilde yumurtalar hazırlanıyor. Paskalya yumurtası hazırlamayı her zaman olduğu gibi çocuklar büyük bir zevkle yapıyor diyebilirim. Hazırlanan yumurtalar ayrı bir sepete konulur ve dekor amaçlı evin güzel bir köşesine yerleştirilir…
Polonya’da paskalya bayramı’nın simgelerinden bir diğeri de hiç şüphesiz Paskalya tavşanı figürüdür… Esasında Paskalya Bayramının anlamı hediye alıp vermek olmasa da, özellikle çocukları sevindirmek amacıyla Tavşan figürlü dev çikolatalardan hediyeler hazırlanır.
Gerçek mi yoksa değil mi siz karar verin ama Paskalya Tavşanının çocuklara anlatılan hikayesi şu şekilde… Dev Paskalya Tavşanı, yanında bir sürü çikolata taşır ve Kutsal Pazar gününden 1 gün önceki gece boyunca mahalledeki evleri teker teker dolaşarak çocukların odalarına hediyeler bırakırmış…
+ Islak Pazartesi | Śmigus-Dyngus
Yakın zamanda sizlerle paylaşacağım Polonya Gelenek ve Görenekleri başlıklı yazımda da görebileceğiniz gibi Polonya, gerçekten de oldukça ilginç geleneklere sahip bir ülke. Kutsal Pazar gününden sonraki gün, yani Pazartesi günü, Polonya’da resmi tatil ve Śmigus-Dyngus diye bilinen oldukça eğlenceli bir geleneğe sahip. Erkekler, Kadınların üzerine bazen su dolu balonlar, bazen su tabancaları, bazen ise bahçe hortumları ile su atarak baştan aşağı ıslatır 🙂 Kadınların su atılmasına karşı koymaları ise kesinlikle yasaktır. Karşılığında ise bazı bölgelerde çikolata, bazı bölgelerde ise bira verilmesi adettir.
Çok eski bir gelenek olan Islak Pazartesi, esasında erkeklerin, sevdiği kıza kendini belli edebilmek için kullandığı yöntemlerden biriymiş. Yani sadece seven erkek, sevdiği kıza su atarmış. Ancak günümüzde sokakta su savaşı yapan birçok insan görmeniz de mümkün.
Polonya’da paskalya bayramı, esasında sadece 1 gün ile sınırlı bir bayram değildir. 1 haftadan uzun süren paskalya bayramı boyunca aile bireylerinden büyük marketlere kadar herkes tatlı bir telaş içindedir diyebilirim. Dolayısıyla eğer fırsatınız varsa ve Polonya halkını daha da yakından tanımak istiyorsanız eğer, dini inancınız ne olursa olsun bu ve buna benzer gelenekleri Polonyalılarla beraber yaşamaya çalışmalısınız. Herkese Wesołych Świąt (İyi Bayramlar)…
Umarım Polonya’da Paskalya Bayramı Gelenekleri başlıklı yazımı yararlı bulmuşsunuzdur. Bu yazıdan arkadaşlarınızı da haberdar etmek için aşağıdaki sosyal paylaşım düğmelerini kullanabilirsiniz.
