Polonyadayiz.Com olarak sizler için yepyeni bir kategori oluşturduk. Bundan sonra Lehçe dili hakkında merak ettiğiniz her şeyi Lehçe Öğren kategorisi altında bulabileceksiniz. Tabi ki Lehçe öğrenmek ciddi çaba gerektiren bir konu ve bu nedenle de konunun uzmanı olan bir kişi tarafından hazırlanması gerekiyor. Bu amaçla da Ana dili Lehçe olan uzman bir öğretmen ile görüşmelerimizi tamamladık.
Uzman öğretmen tarafından hazırlanan Lehçe başlangıç dersleri önümüzdeki günlerde yayınlanmaya başlayacaktır. Birçok farklı kaynaktan derlediğim Lehçe dilinin temeli olan lehçe alfabe ile başlayalım…
LEHÇE NASIL BİR DİL VE NASIL ÖĞRENİLİR?
Polonya‘da yaşıyor ve Polonya’da eğitim alıyorsanız eğer, Polonya’nın resmi dili Lehçe ‘yi öğrenmek zorunda olmanız kaçınılmaz bir durum. Özellikle Polonyalı gençlerin büyük çoğunluğu İngilizce bilmesine rağmen, “ İngilizce bilgimle Polonya’da yaşarım” düşüncesine sahipseniz eğer, maalesef bir süre sonra bu düşünce başınıza dert olmaya başlayacaktır…
Lehçe Alfabe
Lehçe (język polski), Hint-Avrupa Dilleri ailesine ait olan Slav Dilleri öbeğinde bulunan bir dildir ve alfabesinde 32 harf bulunur. Lehçe alfabe içerisinde bizlerin kullanmadığı bazı özel karakterler hemen ilginizi çekecektir. Aşağıda sizlerle paylaştığım videodan, Lehçe alfabe içerisindeki harflerin sesli okunuşlarını dinleyebilirsiniz.
A Ą B C Ć D E Ę F G H I J K L Ł M N Ń O Ó P R S Ś T U W Y Z Ż
a ą b c ć d e ę f g h i j k l ł m n ń o ó p r s ś t u w y z ź ż
| Küçük Harf | Büyük Harf | Fonetik | Lehçe Örnek | Türkçe Örnek | |
|---|---|---|---|---|---|
| a | A | [a] | praca | Ahmet, Takı | |
| ą | Ą | [on,om] | mąż | Omuz, Konut | |
| b | B | [b] | niebo | Barış, Biftek | |
| c | C | [tıse] | co | Bitse, Tutsak | |
| ć | Ć | [çı] | być | Çıkar, Çınar | |
| d | D | [d] | daleko | Deniz, Dergi | |
| e | E | [e] | też | Elbise, Erik | |
| ę | Ę | [eoğ] [in] [e] | imię | Gelin, Emek (Sözcük sonunda ise “e” diye okunur) |
|
| f | F | [ef] | film | Firen, Fesat | |
| g | G | [g] | gość | Garip, Garaj | |
| h | H | [h] | herbata | Hıyar, Hasat (Fransızcadaki gibi gırtlaktan söylenir) |
|
| i | İ | [i] | iść | İmar, İdam | |
| j | J | [y] | jechać | Yemek, Şey | |
| k | K | [ka] | kawa | Kadın, Kara | |
| l | L | [el] | lubić | Yelkenli, Kel | |
| ł | Ł | [vi] | miły | Vicdan, Vildan | |
| m | M | [em] | most | Moral, Mor | |
| n | N | [en] | rano | Ten, Ben | |
| ń | Ń | [ɲi] | tańczyć | Ani, Niye | |
| o | O | [o] | okno | Ordu, Filo | |
| ó | Ó | [u] | móc | Konu, Uğur | |
| p | P | [pe] | przerwa | Plaka, Pırasa | |
| r | R | [er] | robić | Radar, Rambo | |
| s | S | [es] | syn | Salata, Sarımsak | |
| ś | Ś | [şı] | środa | Şırfıntı, Şık | |
| t | T | [te] | teraz | Tarak, Tırnak | |
| u | U | [u] | szukać | Uçuk, Su | |
| w | W | [vu] | wolny | Vurmak, Av (Sözcük sonunda ise “fe” diye okunur) |
|
| y | Y | [igrek] | czy | Sıyırık, Siyah | |
| z | Z | [zet] | zamek | Zeytin, Kezban (Sözcük sonunda “se” diye okunabilir) |
|
| ź | Ź | [jet] | jeździć | Jet, Jeton | |
| ż | Ż | [jet] | żona | Jilet, Montaj |
Polonya‘nın resmi dili Lehçe’dir ve 38 milyonu Polonya‘da olmak üzere dünyada toplamda 50 milyonun üzerinde insan tarafından konuşulduğu bilinmektedir. Polonya‘ya yolu düşenlerin bir şekilde öğrenmesi gereken Lehçe ile ilgili sizlere yardımcı olması için ihtiyaç duyabileceğiniz bazı Lehçe kaynaklar ‘ı derledim. İnternet üzerinde başka Lehçe kaynaklar ile karşılaşırsam eğer…
ą Harfi İstisnai Durumlar
| İstisnai Durumlar | Fonetik | Lehçe Örnek | Türkçe Örnek |
|---|---|---|---|
| tek başına ve ch, f, h, rz, s, sz, ś, w, z, ź ya da ż harfinden önce kullanıldığı durumlarda | [on] | mąz | Şampiyon |
| b ya da p | [om] | ząb | Kombinasyon |
| c, cz, d, dz, dż ya da t | [on] | miesiąc | Konfor |
| ć ya da dź | [ogn] | wziąć | Türkçe bir örneği yok. Vurgu [ogn] için yapılır. |
| g ya da k | [ong] | pociąg | Songül |
ę Harfi İstisnai Durumlar
| İstisnai Durumlar | Fonetik | Lehçe Örnek | Türkçe Örnek |
|---|---|---|---|
| Tek başına ve ch, f, h, rz, s, sz, ś, w, z, ź ya da ż harflerinden önce kullanıldığı durumlarda | [in] | często | Gelin |
| Kelime sonunda ise | [e] [a] | imię | şemsiye |
| b ya da p | [em] | zęby | Kelem |
| c, cz, d, dz, dż ya da t | [en] | wszędzie | Küllenmek |
| ć ya da dź | [en] | pięć | Enkaz |
| g ya da k | [eng] | piękny | Engel |
Lehçe, gerçekten de çok değişik bir dil. Aynı Türkçe‘de olduğu gibi Lehçe‘de de bazı kelimeler türlü türlü anlamlara gelebiliyor. Dolayısıyla Lehçe‘ye hakim olmak için bazı kalıp cümleleri de bilmek gerekir diye düşünüyorum. Bu yazımda sizler için sadece Polonyalıların anlayabileceği 11 Lehçe cümle örneği derledim. Günlük hayatınızda bu Lehçe cümle örneklerinden birkaçını…
ch, cz, dz, dź, dż, rz, sz Harf Birleşimleri
| Harf Birleşimleri | Fonetik | Lehçe Örnek | Türkçe Örnek |
|---|---|---|---|
ch | [seha] | chory | Hortlak (Gırtlaktan "h" söylenir |
cz | [sezet] | czuć | Çuval |
dz | [dızı] | dzwon | Zımba (Kelimenin başında "d" varmış gibi söylenir) |
dź | [ci] | odpowiedź | Cami |
dż | [cı] | dżem | Cem |
rz | [erzet] | rzadko | Jale |
sz | [şı] | szukać | Şule |
dzi | [cii] | dzień | Cenk |
Noktalama İşaretleri
| Sembol | Türkçe | Lehçe |
|---|---|---|
| . | Nokta | kropka |
| : | İki nokta üst üste | dwukropek |
| , | Virgül | przecinek |
| ; | Noktalı virgül | średnik |
| ! | Ünlem | wykrzyknik |
| ? | Soru işareti | pytajnik |
| – | Yan çizgi (tire) | kreska |
| / | Kesme işareti | kreska ukośna |
| \ | Sola eğik çizgi | ukośnik |
| @ | "at" işareti | małpa |
Polonyalılar günlük hayatlarında oldukça fazla deyim–atasözü kullanıyorlar ve bunu çok da hızlı bir şekilde telaffuz ediyorlar. Dolayısıyla anlamakta zorluk çekebiliyoruz. Bu nedenle sizler için Lehçe dilinde karşılaşabileceğiniz Polonya atasözlerini istediğiniz zaman kullanabilmeniz için de kart şeklinde Vikisöz‘den derledim. Malum Türkçe’den Lehçe’ye kaynak bulmak zor…
Uzun bir yazı oldu; ancak harflerin telaffuzlarını da dinleyebileceğiniz iyi bir kaynak olacağını düşünüyorum. İlerleyen zamanlarda Lehçe Öğren kategorisi üzerinden Lehçe hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
Polonya‘da her zaman işinize yarayabilecek bilgiler vermeye devam ediyorum ve sırada günlük yaşamınızda oldukça fazla ihtiyaç duyabileceğiniz bazı Lehçe aşk sözlerini sizlerle paylaşmak var… Özellikle de Polonya‘ya gelen Türk vatandaşlarının büyük oranda evlilik yaparak Polonya‘ya yerleştiğini düşünürsek, Lehçe aşk sözlerini öğrenmek sizler için iyi bir başlangıç …
Kaynak / Source: Mowic Po Polsku
Umarım LEHÇE ALFABE | LEHÇE ÖĞREN başlıklı yazımı yararlı bulmuşsunuzdur. Teşekkürlerinizi, bu yazıyı aşağıdaki sosyal paylaşım sitelerinde paylaşarak edebilirsiniz.
